Binek otomobillerin elektrikli dönüşümü manşetleri süslerken, perde arkasında ilerleyen çok daha kritik bir devrim sessiz sedasız tehlikeye girdi: ticari filoların elektrifikasyonu. Okul otobüsleri, ağır vasıta kamyonlar ve teslimat araçları gibi emisyon ve halk sağlığı üzerinde derin etkileri olan bu sektör, vergi teşviklerinin kaldırılmasıyla büyük bir darbe aldı.
Elektrikli araç (EV) dönüşümü genellikle kişisel otomobillerle anılsa da, asıl kritik alanlardan biri ticari filolardır. Yönetim firması Oliver Wyman'dan enerji analisti Alexander Roinesdal, son düzenlemelerin bu alanda ne kadar yıkıcı olabileceğine dikkat çekiyor. Özellikle ağır vasıtalar için sağlanan 40.000 dolara varan vergi kredisinin kaldırılması, piyasada şok etkisi yarattı.
Başarının Ardından Gelen Hayal Kırıklığı: Okul Otobüsleri Örneği
Bu durumun en somut örneklerinden biri, elektrikli okul otobüsü üreticisi Blue Bird. Şirket, aldığı hibeler ve teşvikler sayesinde elektrikli otobüs hattında büyük başarı yakalamış ve hatta 2024'ün en güçlü performans gösteren EV üreticilerinden biri olarak anılmıştı. Ancak, 300.000 doları aşabilen bu otobüsler için 40.000 dolarlık bir vergi indirimi, okul bölgeleri gibi alıcılar için hayati önem taşıyordu. Roinesdal, "Bu teşvikler olmadan, filoların elektrikli araçları satın alma istekliliği önemli ölçüde azalacaktır," diyerek tehlikenin boyutunu gözler önüne seriyor.
"Filo operatörleri, yüksek satın alma maliyetlerine rağmen elektrikli araçların performansından içten yanmalı motorlu araçlara göre daha memnun. Ancak teşviklerin kalkması bu memnuniyeti satın alma kararını dönüştürmeyi zorlaştırıyor."
Domino Etkisi: Kiralama Şirketleri ve İkinci El Piyasası
Sorun sadece otobüslerle sınırlı değil. Binek araçlar, kamyonetler ve teslimat araçları için sunulan 7.500 dolarlık daha küçük vergi kredisi de kaldırıldı. Bu durum, ABD'deki tüm yeni araç satışlarının yaklaşık %10'unu oluşturan araç kiralama şirketlerini doğrudan etkiliyor. Daha az filo satışı, sadece satılan toplam EV sayısını düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda bu araçların filodan çıktıktan sonra ikinci el piyasasına girme olasılığını da azaltıyor. Bu da elektrikli araçlara erişimi her seviyede zorlaştıran bir kısır döngü yaratıyor.
Rivian, GM Brightdrop ve Ram gibi üreticiler, Amazon ve FedEx gibi büyük alıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için özel elektrikli ticari modeller geliştirmişti. Yapılan milyarlarca dolarlık yatırımların ardından gelen bu politika değişikliği, sadece çevresel hedefler için değil, aynı zamanda Amerikan endüstrisinin geleceği için de endişe verici bir tablo çiziyor. Elektrikli dönüşüm yarışında dünyanın geri kalanı hız kesmezken, ABD'de atılan bu geri adım, sessiz devrimin geleceğini belirsizliğe sürüklüyor.
