Robotaksi dünyasında genel kanı, Google ana şirketi Alphabet'in sürücüsüz araç hizmeti Waymo'nun bir şekilde 'iyi çocuk' olduğu yönünde. Waymo, kameralar, radar ve Lidar gibi daha kapsamlı bir sensör paketi kullanırken, Tesla'nın kültürel ve politik bagajına sahip değil. Ancak bu durum, Waymo'yu yolcuları otonom elektrikli araçlarda güvenli bir şekilde taşıma gibi temel görevinde otomatik olarak kusursuz kılmıyor.
Tesla'nın kendi kendine sürüş hedefleri on yılı aşkın bir süre öncesine dayanıyor ancak bu yıl Austin'de sınırlı sayıda sadık Tesla hayranına yönelik bir pilot programla hayata geçti. Bu programda, bir Model Y robotaksi çağrılabilse de, güvenlik sürücüsü hala araçta bulunuyor. Ancak Tesla'nın bu kumarın karşılığını vermesine büyük ihtiyacı var. Zira çekirdek yolcu aracı işi düşüşte. İkinci çeyrekte küresel teslimatlar %13, gelirler ise %12 azaldı. Avrupa'da Elon Musk'ın politikaları markaya zarar verdi ve Ocak-Temmuz ayları arasında satışlar %40'tan fazla düştü.
Tesla'nın robotaksileri ölçeklendirme yaklaşımı Waymo'nunkinden farklı. Kameralar ve yapay zeka ile donatılmış Model Y'ler, otonomiye daha genelleştirilmiş bir çözüm sunmayı vaat ediyor; Musk bu sayede markanın daha hızlı ölçeklenebileceğini iddia ediyor. Temmuz ayında yatırımcılara, Tesla Robotaksilerin bu yıl sonuna kadar 'ABD nüfusunun yarısına' ulaşacağını söylemişti. Ancak Austin'in nüfusu ABD nüfusunun yaklaşık %0.3'ü ve robotaksi hizmeti şehirdeki herkese açık bile değil, sadece dikkatle seçilmiş Tesla hayranlarına sunuluyor. Musk, bu ayın başlarında X sosyal medya platformunda, hizmetin eylül ayında 'açık erişime' geçeceğini, yani genel halkın Robotaksi uygulamasını indirip bir yolculuk sipariş edebileceğini belirtti. Ancak bu dünyayı bilenler için 'gelecek ay', kolayca 'gelecek yıl' anlamına gelebilir.
Waymo'nun yaklaşımı ise daha metodik ve temkinli. Şirket, ölçeklendirmede daha dikkatli bir yol izliyor. Çevresini taramak ve ardından 'gördüklerine' dayanarak aktif sürüş kararları almak için daha kapsamlı bir sensör paketi kullanıyor. Yaklaşık 2.000 adet Jaguar I-Pace robotaksi filosu Körfez Bölgesi, Los Angeles ve Phoenix'te hizmet veriyor. Austin ve Atlanta'da ise Uber uygulaması aracılığıyla kullanılabiliyor. Ancak Reuters'ın cuma günü bildirdiğine göre, bu klinik yaklaşım da kusursuz sonuçlar vermedi.
Austin'de, mart ayında Uber uygulaması üzerinden otonom yolculuklar sunmaya başlayan Waymo araçları, yetkililerin çoğu zaman polis memurlarının el işaretlerini görmezden geldiğini ve tehlikeli durumlara girdiğini gösterdi. Austin Polis Teğmeni William White, bir Waymo aracının mayıs ayında sele kapıldığını ve yolcunun dışarı çıkmak için bir yol bulmak zorunda kaldığını aktardı. White, "Açıkçası bu bizim için büyük bir endişe kaynağı. O kişi ölmüş olsaydı, ciddi bir suç olayıyla karşı karşıya kalabilirdik" dedi. Geçen yıl, Austin şehir merkezindeki bir yardım yürüyüşü sırasında, bir Waymo aracı, yolu açıkça bloke eden bir memurun etrafından defalarca geçmeye çalıştı. Polis sonunda aracın sensörlerinden birine bant sararak aracı devre dışı bıraktı.
Bunlar son Waymo olayları arasında tek örnek değil. Hızlı bir Google araması çok daha fazlasını gösterecektir. Waymo araçları tam hızda çukurların üzerinden geçti, birbirlerine çarptı, korna çaldı ve tüm mahalleleri uyandırdı; bunlar düzinelerce olaydan sadece birkaçı. Waymo, Amerika'nın en kaotik New York sokaklarında hizmetini henüz başlatmadı, ancak testler devam ediyor. Alphabet'in mali gücü sayesinde Waymo, yıllık milyarlarca dolar kaybetmesine rağmen genişlemeye ve gelişmeye devam edebilir – ancak analistler eninde sonunda kârlı hale geleceğini düşünüyor. Tesla'nın böyle bir lüksü yok. Musk için riskler çok daha yüksek. Akla yatkın elektrikli araçlar üretmeye geri dönmezse, robotaksiler marka için ya batıracak ya da çıkaracak bir test olacak.
İş stratejisi ve teknik zorluklar, Waymo ve Tesla için tek engeller değil. Yeni bir rapor, robotaksilerin Amerika'nın en büyük şehirlerinden bazılarında insan taksi şoförleri üzerinde somut bir etki yarattığını gösteriyor. Durum oldukça açık: Robotaksiler, insan şoförlerin gelirlerini doğrudan etkiliyor.
Waymo'nun şu anda beş ABD şehrinde haftalık 250.000'den fazla sürücüsüz yolculuk sağlamasıyla, sürücü ve teslimat verileri platformu Gridwise'a göre insan şoförlerin saatlik ücretleri düşmeye başladı. Gridwise, anonimleştirilmiş, toplu kazanç verilerini kullanarak robotaksilerin faaliyet gösterdiği şehirlerdeki ücretleri ulusal ortalamayla karşılaştırdı. Ülke genelinde, temmuz ayında sürücülerin saatlik ücreti bir önceki yıla göre %1 artarken, Austin'de brüt saatlik ücret %5.3 düştü. Phoenix'te %3.8, Los Angeles'ta %4.7 ve San Francisco'da %6.9 düştü. Gridwise, bu pazarlardaki sürücülerin yoğun talep saatlerinde daha az yolculuk gördüğünü ve haftalık gelirlerini artırmaya yardımcı olan teşvik tekliflerinin azaldığını belirtti. Austin'deki Uber yolcularının, bir Waymo robotaksiye denk gelene kadar insanlı yolculukları iptal etmesi gibi bazı örnekler de gerçek zamanlı olarak gözlemlendi.
Dünyanın en büyük otomobil pazarındaki en büyük EV üreticisi bile bazı EV'ye özgü zorluklardan muaf değil. Yıllar süren hızlı yükselişin ardından, BYD'nin kârı ikinci çeyrekte %30 düştü; bu, 2022'den bu yana ilk düşüşüydü. Nikkei'nin cuma günü şirketin Hong Kong Borsası'na yaptığı bildirime atıfla belirttiğine göre, şirket bu dönemde yaklaşık 894 milyon dolar gelir elde etti. Çin'deki EV pazarında pay kapmaya çalışan 100'den fazla marka varken rekabet şiddetliydi. Mayıs ayında BYD, %34'e varan indirimler sunarak tüm pazarı etkiledi. Hatta Çin hükümetinin devreye girmesine yol açtı; üst düzey hükümet yetkilileri otomobil şirketlerini yırtıcı fiyatlandırma ve sağlıksız rekabeti durdurmaya çağırdı.
Beğenin ya da beğenmeyin, sürücüsüz araç hizmetleri şehrinize geliyor, gelmediyse bile yolda. Bir bardan veya kulüpten çıktıktan sonra gece geç saatlerde robotaksi yolculukları için güvenlik açısından haklı bir gerekçe var. Ancak bu yıl yaptığım birkaç basın gezisinde, insan şoförlerle havaalanı yolculuklarım, sürücüsüz araçların taklit edemeyeceği bir şeyle geldi: dostane sohbetler, restoran önerileri ve yerel tavsiyeler. Kadın veya genç bir birey olmasam da, birçok kişinin insan şoförlerle yaşadığı korkunç karşılaşmaları çok iyi biliyorum. Ancak robotaksiler de otomatik olarak daha güvenli değil. Kaliforniya'da, protestolar sırasında vandalizme uğradılar, engellendiler ve hatta ateşe verildiler.
Dolayısıyla, sektör hızla ilerlerken akılda tutulması gereken bazı düşünceler var: İnsan şoförler ve robotaksiler, karşılıklı yarar sağlayan ve anlamlı bir şekilde bir arada var olmanın bir yolunu bulabilir mi? Ve kendinizi veya ailenizi taşımak için kime gerçekten güvenirdiniz?
Otonom araç dünyasındaki bu hızlı değişimler yaşanırken ve otomobil markaları büyük zorluklarla mücadele ederken, mevcut aracınızın değerini ve göz alıcı estetiğini korumak hiç bu kadar önemli olmamıştı. Tesla gibi markaların bile satış düşüşleri yaşadığı bir dönemde, aracınıza iyi bakmak hem yatırımınızı korumanın hem de keyifli sürüş deneyiminizi sürdürmenin en iyi yoludur. Aracınızın boyasını uzun süreli korumak, onu güneş yanıklarından ve kılcal çiziklerden arındırıp ilk günkü yoğun parlaklığına kavuşturmak için seramik wax ürünümüzü keşfedin!
